Η αρχική επαγγελματική εκπαίδευση & κατάρτιση (ΙΕΚ) στον 21ο αιώνα

• 
• 

Λεπτομέρειες

Δημοσιεύτηκε: Δευτέρα, 04 Ιουνίου 2018 13:22

 

ΑΡΚΤΙΚΟΛΕΞΑ

 

Ε.Σ.Ε.Ε.Κ.: Εθνικό Σύστημα Επαγ/κής Εκπ/σης & Κατάρτισης

 

Ο.Ε.Ε.Κ.: Οργανισμός Επαγ/κής Εκπ/σης & Κατάρτισης

 

ΓΓΝΓ&ΔΒΜ: Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς & Δια Βίου Μάθησης

 

Ε.Ε. : Ευρωπαϊκή Ένωση

 

Δ.ΙΕΚ: Δημόσια ΙΕΚ

 

ΙΙΕΚ: Ιδιωτικά ΙΕΚ

 

ΓΕΛ: Γενικά Λύκεια

 

Ε.Ε.Κ.: Επαγ/κή Εκπ/ση & Κατάρτιση

 

Τ.Ε.Ε.: Τεχνική Επαγγελματική Εκπ/ση

 

ΣυΕΠ: Συμβουλευτική & Επαγγελματικός Προσανατολισμός

 

  

 

Μεταρρυθμίσεις και εκπαιδευτικές πολιτικές ?στο παρελθόν-   έχουν εφαρμοστεί αρκετές  και άλλες τόσες ¨έχουν μείνει στα χαρτιά¨, είτε γιατί ήταν άκαιρες και ευκαιριακές, είτε γιατί δεν ¨επικοινώνησαν¨ -όσο χρειάζονταν-  με τον βασικό πυλώνα του εκπαιδευτικού συστήματος, την κοινωνία.

 

Μία εκπ/κή πολιτική που ¨παρήλασε με τυμπανοκρουσίες¨ στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και που σχεδιάστηκε να υπηρετήσει την προσαρμογή και την ισότιμη συμμετοχή της Ελλάδος στην Ε.Ε., ήταν και η δημιουργία του ΕΣΕΕΚ (Ν.2009/1992-Μεταδευτεροβάθμια μη τυπική εκπ/ση).

 

Οι στόχοι που εξυπηρετούσε η θεσμοθέτηση του, ήταν:

 

Ÿη ενίσχυση και  βελτίωση της επαγγελματικής εκπ/σης & κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού και η διασύνδεση των εκροών της ΕΕΚ με την αγορά εργασίας.

 

Ÿη ανάγκη να αποκτήσουν επαγγελματικές γνώσεις και προσόντα, όπως επίσης, να εξελίξουν και ανακαλύψουν επαγγελματικές δεξιότητες, οι απόφοιτοι ΓΕΛ που δεν απέκτησαν πρόσβαση στη Τριτοβάθμια Εκπ/ση.

 

Ÿη δυνατότητα να αποκτήσουν αναγνωρισμένους τίτλους σπουδών στα πλαίσια του ευρύτερου Ευρωπαϊκού περιβάλλοντος & που περιέρχονται στην κατοχή τους, κατόπιν επιτυχών εξετάσεων πιστοποίησης της ειδικότητας στην οποία καταρτίσθηκαν &

 

Ÿη ικανοποίηση των απαιτήσεων σε ότι αφορά την παραγωγική διαδικασία στα πλαίσια της ΕΕ, ως ενοποιημένης αγοράς.

 

 

 

Για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων ιδρύθηκε ο ΟΕΕΚ, με Διοικητική και Οικονομική αυτοτέλεια,  εποπτείας ΥΠΕΠΘ. Σκοποί του Οργανισμούήταν :

 

1.       Η Οργάνωση & λειτουργία ΔΙΕΚ, αρμοδιότητας ΥΠΕΠΘ.

 

2.       Η Εποπτεία & ο έλεγχος ΙΙΕΚ.

 

3.       Η Διαμόρφωση κανονιστικού πλαισίου θεμάτων κατάρτισης σπουδαστών άλλων Δημοσίων Φορέων.

 

Η φιλοσοφία της εκπ/κής πολιτικής με την υλοποίηση των δράσεων που περιλαμβάνει το ΕΣΕΕΚ ήταν: «να υλοποιηθεί ο βασικός στόχος της κάλυψης των αναγκών της εγχώριας αλλά και της Ευρωπαϊκής οικονομίας σε εξειδικευμένο-πιστοποιημένο εργατικό δυναμικό με σύγχρονες τεχνικο-επαγγελματικές δεξιότητες», που δεν κάλυπτε η Δευτεροβάθμια ΤΕΕ.

 

Ο βαθμός βέβαια, επιτυχίας της παραπάνω πολιτικής δεν ήταν ο αναμενόμενος, ώσπου, καταργήθηκε ο ΟΕΕΚ και η εποπτεία του ¨εναπομείναντος οικοδομήματος¨ περιήλθε στην  ΓΓΝΓ&ΔΒΜ του Υπουργείου Παιδείας.

 

Σε αυτό το πλαίσιο, κατά το οποίο η εκπαιδευτική πολιτική που επιβλήθηκε θεωρήθηκε γραμμική & συγκεντρωτική και τελικά παθητική, επιβάλλεται να «γεννηθεί» μια μετασχηματιστική διεργασία και να δημιουργηθεί η αίσθηση αναγκαιότητας εφαρμογής μιας ριζικής αλλαγής (καινοτομίας), που:

 

*δεν είναι απαραίτητα θεσμοθετημένη και προϋποθέτει σχετική ελευθερία-αυτονομία στους υπευθύνους για την εφαρμογή της,

 

*χαρακτηρίζεται από το πλεονέκτημα της ευελιξίας και της εστίασης σε ορισμένες πτυχές του εκπ/κού συστήματος,

 

*έχει στόχο τη βελτίωση της απόδοσης και την επιβίωση του Οργανισμού &

 

*η εισαγωγή και η εφαρμογή της απαιτεί συνεργασίες (συνδυασμό) και αποκέντρωση. (Μαυροσκούφης 2002).

 

Ωστόσο, οι παρούσες συνθήκες που βιώνει η Χώρα μας, γενούν επιφυλακτικότητα, αναβλητικότητα και αναποφασιστικότητα σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής και μας υποχρεώνουν να σχεδιάσουμε μια «κατάσταση εκτάκτου ανάγκης» ώστε να κινητοποιηθούν οι απαθείς και αναποφάσιστοι ¨δέκτες¨ του μηνύματος που εκπέμπεται από την προωθούμενη αλλαγή. Η δε πορεία που ενδείκνυται να ακολουθηθεί είναι, πορεία μετασχηματισμού του αρνητικού κλίματος και αναζήτησης πρόσφορου & γόνιμου εδάφους υλοποίησης της, με ταυτόχρονη αλλαγή ¨κουλτούρας¨ των εκπ/κών μονάδων αρχικής επαγ/κής εκπ/σης & κατάρτισης (Δ.ΙΕΚ).

 

Στόχος μας, λοιπόν, είναι η μετασχηματιστική πορεία ανατροπής του προβληματικού πλαισίου που περιγράψαμε, να διατρέχει 4 προτάσεις-δρόμους που καθιστούν την ανάγκη επιβολής της, επείγουσα, επιτακτική και (την αλλαγή) επιβεβλημένη.

 

 

 

1. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΙΣΘΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑΣ

 

Στην παρούσα φάση και με την προσπάθεια της Χώρας για έξοδο από το ¨τούνελ¨ της κρίσης που βιώνει, οι τοπικές κοινωνίες και οι περιφερειακές αγορές εργασίας, προκειμένου να ορθοποδήσουν και να αναπτυχθούν, είναι αναγκαίο ?αν όχι επιβεβλημένο- να διασυνδεθούν άρρηκτα με την εκπαίδευση, προκειμένου να μετασχηματισθούν σε υγιή νέα κύτταρα κοινωνικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης, με εργαλεία την:

 

? «Ελκυστικότητα» (εγγενής συνάφεια με την αγορά εργασίας).

 

     Θεσμοθέτηση επαγγελματικών δικαιωμάτων των πιστοποιημένων διπλωματούχων αποφοίτων και πρόσβαση στην αγορά εργασίας κατά προτεραιότητα και αποκλειστικότητα.

 

? «Παροχή κινήτρων» (αποτελεσματικότητα-ευελιξία-αυτονομία & αναπτυξιακός σχεδιασμός).

 

     Με καθοδηγητικό εργαλείο ¨ανάπτυξης¨ του στρατηγικού σχεδιασμού, την εργαλειοθήκη του επαγγελματικού προσανατολισμού, ενημερώνουμε, συζητάμε και προδιαγράφουμε με τους ενήλικες υποψήφιους σπουδαστές και  τους κοινωνικούς εταίρους, από κοινού, το πλαίσιο διαμόρφωσης-προσαρμογής των ειδικοτήτων εκ των οποίων θα προκύψει το νέο επαγγελματικό-επιχειρηματικό περιβάλλον του τόπου μας.

 

Στο παραπάνω, βέβαια, πλαίσιο εντάσσεται ως απαραίτητη προϋπόθεση και η διερεύνηση της πρότασης  των ενηλίκων υποψήφιων σπουδαστών μέσω της πρόσκλησης εκδήλωσης  ατομικού ενδιαφέροντος για το τι επάγγελμα η δεξιότητα επιθυμούν να καλλιεργήσουν (φόρμα προεγγραφών στο site της μονάδας) που να ανταποκρίνεται στις επαγγελματικές τους φιλοδοξίες και να συμβάλλει ταυτόχρονα στην ανάπτυξη του τόπου.

 

 

 

2. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΧΥΡΗΣ ΚΑΘΟΔΗΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ

 

? «Συμμετοχικότητα-συνεργατικότητα» (επαγγελματικός ρόλος).

 

     Διασύνδεση με την αγορά εργασίας δια της συμμετοχής των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων, μέσω παροχής κατάρτισης στους επαγγελματικούς χώρους (εξωτερικά εργαστήρια), εφαρμόζοντας καινοτόμες δράσεις (μαθητεία) με αποδέκτες το «δίπολο» ¨σπουδαστές-συνεργάτες ¨. Έτσι συνδιαμορφώνουμε και δημιουργούμε κανόνες συνασπισμού και υποστήριξης της επαγγελματικής και κοινωνικής ανάπτυξης του τόπου.

 

? «Επαγγελματισμός»

 

     Στοχεύοντας στην επαγγελματική βελτίωση των εκροών  και την ενίσχυση του επαγγελματισμού των εκπ/των μας καθώς και στην επίδραση του στόχου, στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, δημιουργούμε Μητρώο Πιστοποιημένων Εκπαιδευτών, εντάσσοντας και τους συνεργάτες-επαγγελματίες της τοπικής αγοράς εργασίας, παρέχοντας ?ενισχυτικά- επιμόρφωση σε θέματα και διαδικασίες επί των αρχών της Εκπ/σης Ενηλίκων.

 

 

 

3. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΡΑΜΑΤΟΣ

 

? «Συλλογικότητα» (ανατροφοδότηση)

 

       Συλλογικές διαδικασίες με στόχο την κατάθεση & επεξεργασία προτάσεων-απόψεων-ιδεών όλων των εμπλεκομένων, ώστε να διαμορφωθεί ένας οδικός άξονας προσδιορισμού των στόχων και του εκπ/κού σχεδιασμού επί κοινού  πλαισίου συμφωνίας-αναφοράς ως προς τις προτεραιότητες, τα συμφέροντα και τις ανάγκες των ανθρώπων και μιας μελλοντικής αγοράς εργασίας δομημένης έτσι που να εκφράζει τις προσδοκίες της κοινωνίας των πολιτών.

 

Οι συνιστώσες του στίγματος του συμφωνηθέντος πλαισίου είναι:

 

Ÿη σαφήνεια,

 

Ÿη πληρότητα,

 

Ÿη συνοχή,

 

Ÿη ελκυστικότητα & ο ρεαλισμός,

 

με δικλείδες ασφάλειας τον απολογισμό και την ανατροφοδότηση

 

 

 

? «Σύνδεση της ΕΕΚ με την κοινωνία» (στρατηγικός σχεδιασμός-αυτονομία)

 

       Σύνθεση της πρότασης-οδηγός & υποστήριξης στόχου της μονάδας, κάνοντας χρήση των κανόνων και  διαδικασιών της ΣυΕΠ, η οποία περιγράφεται ως:

 

¨Συνεργατικό μακροπρόθεσμο μοντέλο ανάπτυξης εκπ/τικών πολιτικών βασιζομένων σε κοινές αξίες του πλαισίου συμφωνίας «εκπαίδευση ? ανάπτυξη - κοινωνία» με απώτερο στόχο την εγκαθίδρυση κουλτούρας που θα στηρίζεται στους πυλώνες:

 

 «επαγγελματισμός - βελτίωση των αποτελεσμάτων μάθησης - άνοιγμα στην κοινωνία -αυτοαξιολόγησ绨.

 

 

 

4. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΡΑΜΑΤΟΣ

 

Αφού κερδηθεί το στοίχημα της εμπιστοσύνης σε όσα ο φορέας εκπ/σης σχεδιάζει και αποτελούν το όραμά του, έρχεται η στιγμή όπου  -με υπηρηφάνεια και συντεταγμένα- οι συνδιαμορφωτές καλούνται να το προβάλλουν και να το επικοινωνήσουν.

 

Ταυτόχρονα ¨στήνονται¨ οι δίαυλοι επικοινωνίας ώστε να επιτευχθεί παρακίνηση γιασυμμετοχή και δημιουργία.

 

 

 

?«Αλληλεπίδραση».

 

     Συμμετοχικότητα, για σχεδιασμό-επεξεργασία

 

·των προγραμμάτων κατάρτισης

 

·των προγραμμάτων επιμόρφωσης, καθώς και

 

·πρακτικής εφαρμογής - μαθητείας σε επιχειρήσεις, Οργανισμούς & επαγγελματικούς χώρους,  με εκπ/τές τους ¨επαγγελματίες της αγοράς¨, που ?ως συνδιαμορφωτές του οράματος- εργάζονται με ενθουσιασμό και επαγγελματισμό για την εκπλήρωσή του.

 

 

 

? «Οικοδόμηση αποτελεσματικών καναλιών επικοινωνίας».

 

·Δημιουργία μηχανισμού προβολής, προώθησης, κατανόησης του οράματος και διασύνδεσή του με το κοινωνικό περιβάλλον, με μοχλό τις ΤΠΕ (site, blog, Facebook,twitter, e-class, Moodle, ΜΜΕ).

 

·Συμμετοχή σε κοινές δράσεις με την Περιφερειακή & Τοπική Αυτοδιοίκηση καθώς και παροχή κοινωνικού έργου σε συνέργεια με Δημόσιους Οργανισμούς, Επιμελητήρια και Οργανώσεις (εθελοντισμός).

 

·Διοργάνωση και Συμμετοχή σε, συνέδρια, σεμινάρια,  Φεστιβάλ και, ημερίδων διάχυσης εκπ/κών και μαθησιακών αποτελεσμάτων.

 

*του Ιωάννη Γ. Αναγνωστάκη

                                                                                                                           Δ/ντή Δ.ΙΕΚ Πρέβεζας